Contactpersoon: Bert Oomen

Leden werkgroep: Marie-Louise van Bijnen, Wim den Dekker, Marja Fick, Monique de Gussem, Jan van Ham, Ton Lansbergen en John van Vugt

Voor vragen over digitaal opgeslagen foto's, bidprentjes, etc. Stuur een email naar: hkoosterhout@gmail.com

Heemkunde is belangstelling hebben voor, of onderzoek doen naar de eigen leefomgeving. Dit kan slaan op geschiedenis, archeologie, bebouwing, bevolking, genealogie, dialect, enz.

Om dit onderzoek gemakkelijk te maken probeert de Heemkundekring boeken en informatie zoals foto’s, documenten, bidprentjes betreffende de hele gemeente Oosterhout, dus inclusief de kerkdorpen te verzamelen, zowel over het verleden als het heden. Waar mogelijk wordt ontvangen ‘papieren informatie’ ook gescand en digitaal opgeslagen. Op deze manier wordt het zoeken aanmerkelijk vereenvoudigd

Het is van groot belang te weten wat we hebben en waar het te vinden is. Om bestaande achterstanden weg te werken en de instroom van gegevens bij te houden zijn veel handen nodig. Wil je ook helpen, stuur dan een mail naar hkoosterhout@gmail.com met het bericht dat je wilt helpen.

Ons archief is een bron van informatie voor het beantwoorden van vragen en het samenstellen van lezingen, publicaties en tentoonstellingen. De Heemkundekring De Heerlijkheid Oosterhout is het geheugen van Oosterhout. Om dit waar te maken is het archief onmisbaar.

Rijksmonumenten in Oosterhout

In Oosterhout zijn in totaal 82 rijksmonumenten. In Oosterhout zelf 64, in Den Hout 5, in Oosteind 7 en in Dorst 6.

Een rijksmonument is in Nederland een zaak (een bouwwerk, of het restant daarvan) die van algemeen belang is wegens de schoonheid, de betekenis voor de wetenschap of de cultuurhistorische waarde. Een formeel juistere aanduiding is: Beschermd monument als bedoeld in de Erfgoedwet. Tot 2012 moest een monument 50 jaar of langer geleden vervaardigd zijn om voor bescherming in aanmerking te komen. Dat criterium is per 1 januari 2012 vervallen. Rijksmonumenten worden aangewezen door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De monumenten zijn ingeschreven in het Monumentenregister. Voor het wijzigen van een monument ( zowel binnen als buiten en ook bij zaken als gevelreiniging of het wijzigen van het kleurbeeld )  is een vergunning van Burgemeester en Wethouders nodig. Sommige ( lang niet alle) rijksmonumenten zijn voor zien van een blauw-wit schildje. De herkenbaarheid van de objecten door dit schildje moet leiden tot eerbiediging van het erfgoed door strijdende partijen tijdens gevechtshandelingen. In 2010 begon de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed met plannen voor het introduceren van een apart, afwijkend schildje. Dat schildje werd op 11 december 2014 door de ANWB gepubliceerd, dat beschikbaar is voor gemeentelijke, provinciale en rijksmonumenten. Dat schildje heeft een oranje driehoekje onder. Een groot aantal gemeenten in Nederland heeft een eigen schildje op rijks-en gemeentelijke monumenten. Het schildje van Oosterhout: 3 halve maantjes, 2 rode halve driehoekjes en de naam Rijksmonument. In Oosterhout hebben verschillende huizen, overblijfselen zoals de Slotbosse Toren, molens, kloosters, een muziekkoepel, kerken, muren, Heilig Hart beelden, boerderijen en  pastorieën de status van rijksmonument.

Een deel van de geschiedenis van Oosterhout is zichtbaar in meer dan 80 rijksmonumenten, bijna 200 gemeentelijke monumenten en 3 beschermde gezichten. Belangrijke monumenten zijn de slotjes langs de Ridderstraat: Brakestein, Limburg, Beveren en Borssele. Verder de Heuvel met veel voorname patriciërs huizen rondom het fraaie brinkplein, de Sint Jansbasiliek aan de Markt, het klooster Sint-Catharinadal en de ruïne van het kasteel van Strijen, beter bekend als de Slotbosse Toren. Ieder jaar organiseert de Stichting Open Monumenten in het tweede weekend in september de plaatselijke Open Monumentendag. Tijdens deze dag (en) kan een bezoek worden gebracht aan enkele bijzondere monumentale plekken in de gemeente.